Klimaat verandering is de grootste bedreiging voor de volksgezondheid. Wij dragen daar als gezondheidszorg ook fors aan bij. Op alle fronten proberen wij onze uitstoot en het verbruik van grondstoffen te verminderen, dit met de 10R ladder als leidraad. Nu onze dampvormige anesthetica vanwege hun broeikaseffect steeds verder gereduceerd worden staat de volgende uitdaging voor de deur: het gebruik van het intraveneuze anestheticum propofol zal fors toenemen.
We weten dat circa 45 tot 65% van de opgetrokken propofol wordt weggegooid (1-3). Dit is ontstaan uit voorzorg na incidenten wereldwijd met name in de eerste 10 jaar dat propofol op de markt was (4). De sojabasis maakt het een voedingsbodem voor bacteriën echter bij aseptisch werken en na openen maximaal 8 uur gebruiken lijkt dit risico nihil en aanvaardbaar. Verspilling van kostbare grondstoffen moeten we reduceren en daarnaast moeten we voorkomen dat propofol in het oppervlaktewater komt aangezien het zeer aqua toxisch is (5, 6).
We weten al van digitale platforms dat er collega’s zijn die “anders” werken. Van het standaard protocol, alles na iedere patiënt weggooien, wordt afgeweken. Na elke patiënt blijven de spuiten met medicatie in de perfusor en worden de monitorlijnen en de terugslagklepjes vervangen en aangesloten bij de volgende patiënt. Hierdoor is er veel minder verspilling van medicatie.
Om meer inzicht te krijgen hebben we een anonieme enquête geplaatst op de site van het LNGOK, via hun LinkedIn pagina en in een NVA nieuwsbrief. Het artikel hierover laat nog even op zich wachten maar wij willen de belangrijkste resultaten graag via een factsheet aan u presenteren.
Resultaten:
- We hebben 198 enquêtes terug gekregen waarvan 176 bruikbaar.
- Er is respons uit alle academische centra (100%), 20 van de 26 (76%) topklinische centra, 22 van de 38 algemene ziekenhuizen (57%) en 5 van de 123 zelfstandige behandelcentra (ZBC’s) hebben gereageerd.
In de taart de verdeling van het aantal respondenten.
Uit de enquête blijkt dat 6 top klinische centra, 3 algemene ziekenhuizen en 4 ZBC’s een liberaal protocol hebben. Twee top klinische centra al meer dan 1 jaar. 82% van de respondenten gaf aan zo te willen werken als hun afdeling dit protocol zou hebben. Het liberale protocol wisselt enigszins per kliniek maar is altijd in overeenstemming met de apotheek en de hygiëne infectie preventie van het ziekenhuis.
Gestandaardiseerde werkwijze
Met alle literatuur in ogenschouw lijkt het verstandig om tot een gestandaardiseerde werkwijze te komen. Laat de medicatie in de perfusor en wissel de monitor lijntjes en de terugslagklepjes tijdens de patiënten wissel. Dit kan voor alle continu intraveneus toegediende medicatie in één operatiekamer. De maximale houdbaarheid na optrekken van propofol is 8 uur, voor overige medicatie is dit ruimer. Restanten worden aan het eind van een programma weggegooid
Deze werkwijze is tot op heden nog niet onderschreven door de NVA.
Auteurs: T de bruijne, P v Sleeuwen, j van Veen, S Lefeber en S Lako.
Bekijk ook: factsheet Duurzaam en veilig medicatiebeleid op de OK
- Mankes RF. Propofol wastage in anesthesia. Anesth Analg. 2012;114(5):1091-2.
- Gillerman RG, Browning RA. Drug use inefficiency: a hidden source of wasted health care dollars. Anesth Analg. 2000;91(4):921-4.
- Barbariol F, Deana C, Lucchese F, Cataldi G, Bassi F, Bove T, et al. Evaluation of Drug Wastage in the Operating Rooms and Intensive Care Units of a Regional Health Service. Anesth Analg. 2021;132(5):1450-6.
- Zorrilla-Vaca A, Arevalo JJ, Escandon-Vargas K, Soltanifar D, Mirski MA. Infectious Disease Risk Associated with Contaminated Propofol Anesthesia, 1989-2014(1). Emerg Infect Dis. 2016;22(6):981-92.
- White S, Fang L, Shelton C. Propofol waste and the aggregation of marginal gains in green anaesthesia. Anaesthesia. 2023;78(3):282-7.
- Waspe J, Orr T. Environmental risk assessment of propofol in wastewater: a narrative review of regulatory guidelines. Anaesthesia. 2023;78(3):337-42.