Landelijk gezien wordt er jaarlijks 39.000 ton ziekenhuisafval verbrand. Dit is gelijk aan de helft van al het afval wat alle Nederlandse huishouden bij elkaar jaarlijks aan de afvalverbranding afleveren. Ziekenhuizen en zorginstellingen zijn bij elkaar bijna net zo vervuilend als de KLM. We kunnen er niet meer omheen: de zorg en dus ook de operatiekamer moet verduurzamen. In deze rubriek gaan we in gesprek met leden van de werkgroep Groene Ok om goede voorbeelden op te halen. Deze maand spreken we met Schelto Kruijff, chirurg in het UMC Groningen.
Het probleem: de celstofmat
Een van de materialen die bijdraagt aan deze afvalbult die het ziekenhuis produceert is het celstofmatje. “Jaarlijks worden er 325.000 celstofmatjes gebruikt in het UMCG” vertelt Schelto. Hij vervolgt: “Naast dat het celstofmatje te pas en te onpas gebruikt wordt, is dit product ook nog eens erg lastig te recyclen. Een celstofmatje is namelijk opgebouwd uit verschillende soorten plastics en een pulp-laag waardoor het enkel verwerkt kan worden middels verbranding”.
Duurzaamheidsprijs
In het UMCG is Schelto samen met zijn collega’s Femke van der Zant, Roos Bleckman (onderzoekers) en Annemarie Leliveld oncologisch uroloog, gestart met het project ‘Een duurzamere inzet van het celstofmatje op de operatiekamer’ waar hij dit jaar de Duurzaamheidsprijs mee heeft gewonnen. Schelto: “Het doel van ons project is om het gebruik van de celstofmatjes in te perken en een duurzamere variant van het matje te implementeren”.
Hoger doel
Alleen celstofmatjes uit de ok weren is niet voldoende: “We willen een methode ontwikkelen hoe we overmatig gebruik van disposables ons systeem uit kunnen krijgen” aldus Schelto. “In de praktijk blijkt dit – met alle tegenstromen vanuit de industrie en infectie preventie – nog niet zo gemakkelijk”. Het celstofmatje de deur uit krijgen is volgens Schelto een soort van ‘tekstboek voorbeeld’. “Als dit lukt kunnen we het bij alle andere disposable zooi ook zo doen”.
Aanpak
Hoe hij dat gaat doen? “Het project bestaat uit verschillende delen” vertelt Schelto. “Ten eerste hebben we een nulmeting gedaan om het huidige gebruik te inventariseren. Vervolgens zijn we gedurende deze maand metingen aan het doen door middel van focusgroepen om het gedrag rondom duurzaamheid en celstofmatjes te peilen”. Daarnaast wordt met verschillende collega’s die werkzaam zijn op de operatiekamer gekeken welke eisen gebruikers stellen aan het celstofmatje en de indicatie voor het gebruik ervan. “Tijdens het derde deel van ons project willen we vragenlijsten rondom gebruikersgedrag en het gebruik van de celstofmatjes verspreiden onder medewerkers. Het laatste deel van het project bestaat uit een pilot waarin we het beoogde duurzame alternatief van het celstofmatje op de operatiekamer zullen gaan testen.”
Blauwdruk om te delen
Met dit project hoopt Schelto een blauwdruk te ontwikkelen voor de andere (te)veel gebruikte disposable producten. Schelto: “We laten u snel weten hoe het gelopen is zodat u ook aan de slag kan in uw eigen ziekenhuis!”.