Een Groene OK is een operatiekamer waar het milieu minimaal wordt belast en waar maximaal aandacht is voor de gezondheid van de patiënt en medewerker. In gesprek met Jeroen Meijerink, voorzitter van het Landelijk Netwerk Groene OK.
Waarom duurzaamheid op de OK?
Een Operatiekamers-afdeling (OK) beslaat wat betreft vierkante meters meestal maar een klein deel van een ziekenhuis. Toch zijn de inkomsten van een ziekenhuis voor ruim 50% afkomstig van de verrichtingen die op de OK plaatsvinden. Ongeveer 30-40% van alle materialen die dagelijks een ziekenhuis binnenkomen worden verbruikt op de OK. Daarnaast komt 20-30% van het afval in het ziekenhuis van de OK.
Wat zijn de grote vervuilers op OK?
De drie grote vervuilers op een OK zijn de luchtbehandeling, de inhalatie-anesthetica en het afval. Het Radboudumc is zich bewust van deze impact op de omgeving. Onze afdeling Operatiekamers (OK) startte daarom in 2017 een ambitieus programma: ‘Het Radboudumc heeft de groenste OK van Europa in 2022’. Met dit programma willen we deze thema’s oppakken en zorgen we ervoor dat we als OK een bijdrage gaan leveren aan de doelstellingen van de Green Deal Zorg.
Wat is de filosofie achter het programma?
Het programma Groene OK van het Radboudumc streeft naar een integrale aanpak bij het reduceren van de impact op mens en milieu. Hierbij worden de belangen van patiënten, medewerkers, ziekenhuis en maatschappij meegewogen en optimaal op elkaar afgestemd. Daarbij kunnen belangen tegenstrijdig zijn. Patiënten willen zo goed en snel mogelijk geholpen worden. Zij willen dit in een veilige omgeving, maar zullen ook in toenemende mate verwachten dat dit op een maatschappelijk verantwoorde wijze plaats vindt. De medewerkers willen dit op een innovatieve wijze doen in een ergonomisch verantwoorde en veilige omgeving. Het ziekenhuis wil een financieel gezonde, kosteneffectieve organisatie zijn, waarbinnen optimale en veilige patiëntenzorg geleverd wordt. Zeker in een tijd, waarin ziekenhuisinkomsten steeds meer onder druk staan, moet een kleinere impact op het milieu gerealiseerd worden zonder extra kosten en bij voorkeur kostenverlagend zijn op de langere termijn. De maatschappij verlangt tot slot dat we optimale zorg zo goedkoop mogelijk verlenen waarbij de belasting voor het milieu wel steeds meer op de voorgrond komt te staan.
Is duurzaamheid onderdeel van de bedrijfscultuur?
Het veranderen van een cultuur op de operatiekamers is lastig. ‘Snijders’ en medewerkers op de OK hebben vaak hele sterke gewoontes ontwikkeld binnen een rigide structuur om de patiëntveiligheid en kwaliteit optimaal te waarborgen. Patiëntveiligheid kan en mag niet in gevaar komen door een Duurzaamheidsprogramma. Wij zijn er van overtuigd dat beiden goed te combineren zijn en elkaar juist kunnen versterken.
Duurzaamheidsladder
De duurzaamheidsladder van Jacqueline Cramer is een leidraad om duurzaamheid vorm te geven. Recyclen (iets van waarde verwerken tot iets van lagere waarde) is de laagste vorm van duurzaamheid. Iets laten of niet doen (refuse) is de hoogste vorm van duurzaamheid, want je gebruikt dan geen grondstoffen en energie.
Thema’s binnen het Programma Groene OK van het Radboudumc
Het Radboudumc heeft 16 thema’s geformuleerd, die bijdragen aan het behalen van de ambitie om de groenste OK van Europa te worden.